Na de invoering van de euro dreigt ook in Canada de nationale munt te verdwijnen. Het Belgische dagblad de Financieel-Economische Tijd constateert dat de meerderheid van de Canadese bevolking de voorkeur geeft aan een Noord-Amerikaanse munteenheid. Met name zakenlieden en economen zijn grote voorstanders. Dit zou de afschaffing van de Canadese dollar betekenen. Maar de Canadese regering van premier Chrétien ziet de plannen niet zitten.
De meeste Canadezen zien een Noord-Amerikaanse monetaire unie wel zitten. De Amerikaanse dollar vervangt vervolgens de eigen munt als het enige wettige betaalmiddel. De eenheidsmunt zou dan de Amerikaanse dollar worden.
Volgens Pierre Fortin, professor aan het departement Economische Wetenschappen van de Universiteit van Quebec in het Canadese Montréal, gaat het in feite om een naamsverandering.
Geen enkele Canadees kan zich voorstellen dat hij in de winkels moet betalen met biljetten waarop de beeltenis van George Washington staat. Ook de Amerikanen zouden nooit voor de creatie van een volledig nieuwe munt gewonnen kunnen worden. De Noord-Amerikaanse munt zou de waarde krijgen van de Amerikaanse dollar.
Eind jaren tachtig gingen de eerste stemmen op voor een dollarisering van de Canadese economie. Hoewel de Canadees-Amerikaanse handel destijds op een laag pitje stond, is sinds de creatie van de Nafta de bilaterale handel sterk toegenomen. Nu vertegenwoordigt de export 40 procent van het Canadese bruto nationaal product. Van die uitvoer gaat 86 procent naar de zuiderbuur. Dat is een verdubbeling tegenover eind jaren tachtig.
In 1976 bestond er volledige pariteit tussen de Canadese en de Amerikaanse munt. Tien jaar later was de ‘loonie’, zoals de Canadezen hun munt noemen, nog maar 69 Amerikaanse dollarcent waard. In 1991 was de munt hersteld tot 89 dollarcent. Momenteel noteert de ‘loonie’ op ruim 63 dollarcent.
Maar de Amerikaanse munt is volgens economen zwaar overgewaardeerd ten opzichte van de Canadese munt, de euro en de yen.
Mocht er toch een monetaire unie met de Verenigde Staten ontstaan, dan is de vraag hoe er ingespeeld moet worden als de Canadese centrale bank haar monetaire onafhankelijkheid verliest. Er moet dan wel een sterke economische eenheid tussen beide landen bestaan.
Toen de Azië crisis oversloeg naar Canada, was de centrale bank niet in staat de koers van de Canadese dollar te stabiliseren. Canada teert uitsluitend op zijn grondstoffen. Feit is dat er een onwrikbaar verband bestaat tussen de koers van de Canadese munt en de prijzen van grondstoffen.
Momenteel vertegenwoordigen de grondstoffen nog een derde van de uitvoer en een achtste van de totale economische activiteit.
De Canadese bevolking heeft inmiddels zijn huiver voor een eenheidsmunt laten varen. De inwoners van Québec, een kwart van de totale bevolking, hebben het meest te winnen bij de invoering van een Noord-Amerikaanse eenheidsmunt.
De enige angst van de bevolking van Québec is, dat Washington zijn stempel gaat drukken op het Canadese economische beleid.
Een verdere integratie in Noord-Amerika vormt een bedreiging voor het sociale vangnet, volgens anderen. Dat sociale vangnet is beter ontwikkeld dan in de Verenigde Staten.
Na de aanslagen van 11 september vorig jaar, is de meerderheid van de Canadese bevolking voorstander van de invoering van een Noord-Amerikaanse munt. De meeste Amerikanen laat dit koud.
Zij willen een versterking van veiligheidsmaatregelen aan de Canadees-Amerikaanse grens. Ottawa kan weigeren over de veiligheidsproblematiek te onderhandelen zolang Washington de creatie van een monetaire unie niet op de agenda zet, aldus Fortin.
De ambtstermijn van premier Chrétien loopt nog tot 2005. Een Noord-Amerikaanse monetaire unie lijkt dan ook niet op korte termijn te realiseren. “Het idee moet nog enkele jaren rijpen”. De muntunie moet volgens Fortin een feit zijn tegen 2010-2012. “Als dan geen concrete stappen gedaan zijn, sterft het plan vermoedelijk een stille dood”.
Muntunies worden steeds populairder in de wereldeconomie. Twintig jaar geleden sprak niemand er nog over. Momenteel worden achter de schermen plannen geformuleerd voor muntunies in Afrika, Azië, Latijns-Amerika. De invoering van de euro is volgens economen het startschot voor wereldwijde monetaire unies.
