Onlangs heeft Patrick Sookhdeo een onderzoek gedaan naar de mening van islamitische geestelijken (imams) in Engeland over de ruzie over de spotprenten over Mohammed die het eerst in Denemarken gepubliceerd zijn en daarna in verscheidene andere Europese landen afgedrukt. “Zij denken dat zij de strijd gewonnen hebben,” zegt hij met een zucht. “Zij geloven dat de Engelse regering voor hen gecapituleerd heeft, omdat zij anders de gevolgen vreesde.”
Zoals u weet zijn de spotprenten in dit land niet gepubliceerd en de regering heeft felle kritiek geleverd op de landen waar dat wel gebeurd is. Voor veel imams is dit een duidelijke overwinning. Het is een bevestiging van wat zij een bekend patroon vinden: als een spreekbuis voor Britse Moslims dreigt met wat men noemt ‘nare gevolgen’- geweld tegen de anderen – legt de Britse regering het hoofd in de schoot. Ik vind dit een heel gevaarlijk precedent.
Dr. Sookhdeo zegt verder dat hij gelooft dat er “over tien jaar delen van Engelse steden overheerst worden door imams en die zich niet houden aan de Engelse wetgeving, maar aan delen van de sharia. “Dit is al ingezet – en tenzij de regering haar beleid verandert tegenover de zogenaamde leiders van de Islamitische gemeenschap, zal dit doorzetten.”
Het is verrassend zulke uitgesproken en felle opvattingen te horen uit de mond van een vriendelijke en verdraagzame man als Dr. Sookhdeo. Hij spreekt met gezag over de Islam, daar hij als Moslim opgevoed is in Guyana, de enige Engelse kolonie in Zuid-Amerika en daar een madrassa bezocht heeft. “Maar in de Vijftiger Jaren van de vorige eeuw, toen ik die school bezocht, was het Islamitische onderwijs heel anders, “zegt hij. Er werd niet gepraat over zelfmoordaanslagen of enig ander geweld. De Islam was erg vreedzaam.”
De familie van Dr. Sookhdeo emigreerde naar Engeland toen hij 10 jaar was. Toen hij iets ouder dan 20 was en de universiteit bezocht, bekeerde hij zich tot het Christendom. “Ik had het eenvoudig beschouwd als de godsdienst van de blanke, de godsdienst van de kolonialen en de onderdrukkers – zeer vergelijkbaar met de wijze waarop veel Moslims vandaag de dag het Christendom zien. “Het was niet gemakkelijk de Islam te verlaten. Volgens de letterlijke uitleg van de Koran staat doodstraf op afval; daar houden sommige landen in het Midden-Oosten zich aan. “Hier gebeurde dat niet helemaal, “zegt hij, “al was het in zeker opzicht wel traumatisch.”
Dr. Sookhdeo bleef de Islam bestuderen en promoveerde in Londen op deze religie. Momenteel is hij directeur van het Instituut voor de Studie van de Islam en het Christendom. Hij geeft ook adviezen aan het leger in betrekking tot veiligheidskwesties die met de Islam te maken hebben.
Enige jaren geleden betoogde Dr. Sookhdeo met klem dat de volgende golf van geweld van de radicale Islam in Engeland gepaard zou gaan met zelfmoordaanslagen. Zijn voorspelling is op 7 juli 2005 maar al te waar gebleken.
Dit geeft gewicht aan zijn verklaring dat in het volgende decennium de Moslimgemeenschap in Engeland zich niet zal integreren in de Britse samenleving, maar zich steeds meer zal isoleren. Het is gebleken dat Dr. Sookhdeo een vooruitziende blik had. “De regering en premier Tony Blair vergissen zich fundamenteel over de aard van de Islam, betoogt hij met klem. “Onopzettelijk gaf Tony Blair blijk van zijn onwetendheid, toen hij in een poging om Moslims gunstig te stemmen zei, dat hij de Koran ‘twee keer doorgelezen had’ en dat hij het boek naast zijn bed had liggen.
“Hij dacht dat hij iets zei waaruit bleek hoe ernstig hij de Islam nam, maar de meeste Moslims vonden het een grap, of eerder een belediging. Natuurlijk weet elke Moslim immers, dat men de Koran niet kan begrijpen door het boek van kaft tot kaft te lezen. De soera’s zijn niet geschreven om zo gelezen te worden. Na de eerste soera staan de soera’s van de Koran in orde van lengte, niet chronologisch of naar inhoud: de langste soera’s staan vooraan, de kortste aan het eind. “Het is nodig dat u weet welke passage in welke periode en op welke tijd zij geopenbaard is om haar te begrijpen. U kunt niet eenvoudig de Koran van het begin tot het einde lezen en verwachten iets ervan te leren. “Dat is één reden waarom het zo lang duurt voordat men de Koran kan lezen en verstaan: het verstaan van elk deel hangt af van kennis van het verband; dat verband vindt men niet in de Koran zelf.”
De onwetendheid van de Eerste Minister in betrekking tot de Islam, verklaart Dr. Sookhedeo heeft alles te maken met zijn vergeefse pogingen om haar gunstig te stemmen. Het lijkt wel dat het beleid van de regering naar de radicale Islam toe gebaseerd is op de hoop, dat, als men maar concessies doet aan de leiders ervan, zij dienovereenkomstig zullen reageren en de verhoudingen tussen fundamentalistische Moslims en de regering van Tony Blair iets weg zullen hebben van een oecumenische kerkdienst.
Dr. Sookhdeo knikt heftig ter bevestiging hiervan. “Ja – en het is een heel grote fout. Kijk eens naar wat er in de Negentiger Jaren gebeurd is. De veiligheidsdiensten waren op de hoogte van Abu Hamza en soortgelijke predikers. Zij wisten dat Londen het centrum voor Islamitische terroristen werd. De politie wist het. De regering wist het. Toch werd niets gedaan.
“De hele benadering van de militante Moslims was gericht op gunstig stemmen. 7 juli bewees dat deze benadering niet werkt. Toch wordt die methode nog steeds gevolgd. Er is bijvoorbeeld een boek, de Edele Koran, een nieuwe weergave van de betekenis ervan in het Engels. In Moslim boekwinkels is het openlijk te koop. Het roept op tot het doden van Joden en Christenen en het zet een strategie uit voor het doden van ongelovigen en het bestrijden van hen. De regering heeft totaal niets gedaan om de verkoop van het boek tegen te gaan. “Waarom niet? Ministers hebben beloofd religieuze haat te straffen, de verheerlijking van het terrorisme een misdaad te noemen; toch doen zij niets aan het boek waarin aan beide op grove wijze schuldig gemaakt is.
Misschien is de verklaring hiervan alleen dat zij het niet ernstig opnemen. “Ik ben bang dat daar precies het probleem ligt,”zegt Dr. Sookhdeo. De moeilijkheid ligt in het feit dat Tony Blair en andere ministers de Islam bekijken door de bril van hun eigen wereldlijke levensbeschouwing. Zij hebben gewoon niet door hoe ernstig Moslims hun religie nemen. Imams zien zichzelf als in een strijd op leven en dood gewikkeld met de seculiere levensbeschouwing.
“Bijvoorbeeld, een van de fundamentele noties van een seculiere samenleving is het morele belang van vrijheid, van de keuzevrijheid van het individu. Maar in de Islam kan die keuzevrijheid niet toegestaan worden: men is niet vrij om te kiezen of men al of niet de fundamentele aspecten van de religie aanvaardt, omdat die door God bepaald zijn. God heeft de wet uitgevaardigd en de mens moet gehoorzamen.
‘Imams geloven niet in een samenleving waarin de Islam een van de verschillende religies is in een samenleving bestuurd met in de grond niet-religieuze wetten. Zij geloven dat de Islam de overheersende religie moet zijn. Zij beogen dit te bereiken.
“Daarom geloven zij niet in integratie. In 1980 heeft de Islamitische Raad van Europa zijn strategie voor de toekomst uitgezet. De grondregel is eigen identiteit nooit laten vervagen. Dat houdt in: niet integreren.
Of anders gezegd: concentreer de Moslim-aanwezigheid in een regio, totdat u de meerderheid in die regio hebt, zodat de regelgeving van de plaats Islamitische structuren gaat weerspiegelen. Het onderwijs is op Islamitische leest geschoeid; de winkels verkopen alleen halal-voedingsmiddelen (overeenkomend met Islamitische reinheidsregels); naakte en halfnaakte vrouwen komen niet meer voor in reclame-uitingen, enzovoort.
In Engeland, zegt Dr. Sookhedeo wordt deze strategie gevolgd. “daarom ziet men gebieden bijna alleen bevolkt door Moslims. De volgende stap is de sharia af te dwingen voor Moslimgemeenschappen. De eis wordt dan kracht bijgezet met de bewering dat afwijzing blijk geeft van “racisme”, “islamofobie”, of “schending van de rechten van de Moslims”.
“Er is al een sharia-raad voor het Verenigd Koninkrijk. De regering is al begonnen met concessies te doen; zij heeft de wet al veranderd, zodat er hypotheken en pensioenen zijn die aangepast zijn aan de sharia. “Sommige Moslims eisen dat zij vier vrouwen mogen hebben; zij zeggen dat dit tot hun religie behoort. Weigeren van de toelating doet afbreuk aan hun godsdienstvrijheid, beweren zij. Er zijn Moslims in Engeland die driemaal trouwen en scheiden en dan met een vierde vrouw trouwen. Volgens de sharia blijven zij met alle vier vrouwen getrouwd. De meer fundamentalistische imams denken dat het slechts een kwestie van tijd is voor zij de regering kunnen bewegen om toe te geven in de kwestie van de sharia. Gezien het feit dat de regering al vaak gecapituleerd is, is te begrijpen waarom zij dat geloven.
De opvatting van Dr Sookhdeo dat er een aanhoudende strijd aan de gang is tussen seculier en Islamitisch Britannië schijnt nauwelijks te verzoenen met de samenwerking die schijnt te overheersen tussen de beide gemeenschappen. “Wel, ik zeg niet dat de Islam oorlog voert tegen de secularisatie,” zegt hij. “De imams benoemen de situatie zo.”
Maar is het niet waar dat de meeste Moslims, die in theocratische staten wonen, er zo snel mogelijk uit willen om naar een seculiere staat als Engeland en Amerika te gaan? En dat de meeste Moslims die naar Engeland komen de waarden van een liberale, democratische, tolerante samenleving aannemen, in plaats van te staan op de onbuigzame regels van hun religie?
“ U dienst onderscheid te maken tussen gewone Moslims en hen die zich tot hun voorgangers uitgeroepen hebben,”legt Dr Sookhdeo uit. Ik stem toe dat de beste hoop voor onze gezamenlijke toekomst is dat de meerderheid van de Moslims die hier opgegroeid zijn de aard van de Britse staat en samenleving aanvaard hebben, alsook de scheiding van religie en politiek en het belang van de vrijheid van het volk om het eigen leven in te richten. “Maar zo spreken de meeste imams niet. En wat belangrijker is, zo denken de “gemeenschapsleiders”die de regering aangewezen heeft om de Moslimgemeenschap te vertegenwoordigen er ook niet over.
“Neem bijvoorbeeld Tariq Ramadan, die de regering tot adviseur benoemd heeft, omdat ministers denken dat hij een “leidinggevende figuur “is in de gemeenschap. Naar buiten toe klinkt Ramadan erg gematigd. Maar in werkelijkheid heeft hij heel extreme opvattingen. Hij valt liberale Moslims aan en noemt ze ‘Islamloze Moslims’. Hij is verbonden met de gewelddadige en starre Broederschap van Moslims. “Hij noemt het onderwijs op de Westerse openbare scholen ‘agressie tegen de Islamitische persoonlijkheid van het kind’. Hij heeft gezegd dat “de Moslim de wetten van het land respecteert, zolang zij niet strijdig zijn met een Islamitisch beginsel.’ Hij heeft eraan toegevoegd dat ‘’water in de wijn doen een teken is van angst en zwakheid.”
Wat is dus het antwoord? Wat dient de regering te doen? Ten eerste proberen zaken te doen met de echte Moslim-meerderheid, niet met de ‘gemeenschapsleiders’, die zichzelf hebben opgeworpen en in werkelijkheid niemand vertegenwoordigen: zij zijn niet gekozen en de grote meerderheid van gewone Moslims hebben niets met hen van doen.
“In de tweede plaats dient de regering scholen op religieuze basis niet toe te laten, omdat die de integratie belemmeren. Er mag geen compromis gesloten worden over het onderwijs of over Engels als de voortaal bij het onderwijs. Het beleid van politiële multiculturen moet teruggedraaid worden. “Men hoopte dat dit de grenzen tussen de aparte gemeenschappen zou doen vervagen en de integratie bevorderen, maar het tegengestelde is gebeurd.: Islamitische gemeenschappen zijn harder geworden. Er is veel minder integratie dan in de generatie die met mij het land binnenkwam. Als de huidige trend zich voortzet zal er nog minder integratie in de toekomst5 zijn.
Tenslotte dient de regering absoluut duidelijk te maken: wij juichen diversiteit toe, wij juichen verscheidenheid in religie toe. Maar ze moeten alle de seculiere basis van de Engelse wetten en de samenleving accepteren. Over deze voorwaarde voor hun aanwezigheid valt niet te onderhandelen. “Als de regering dit alles niet doet, vrees ik voor de toekomst, omdat de Islamitische gemeenschappen in Britannië een staat in de staat zullen vormen. Religie zal een steeds grotere plaats innemen in ons collectieve politieke leven. En als religieus mens, vrees ik dit gevolg.”
